Phân tích bài thơ Sóng gần như trọn bộ nhất

Cảm nhận tâm sự của Tú Xương gửi gắm trong bài thơ Thương vợ
Tú Xương mang phổ biến bài thơ, bài phú nói về vợ. Bà Tú vốn là "con gái nhà dòng, lấy chồng kẻ chợ”, một người con dâu chuyên nghiệp khiến ăn buôn bán, hồn hậu được bà con xa gần mến trọng:

"Đầu sông bến bãi, đua tài buôn chín bán mười

Trong họ không tính làng, lề mề lẽ chào dơi kể thợ".

Nhờ vậy mà ông Tú mới được sống cuộc đời phong lưu: "Tiền bạc phó cho con mụ kiếm - Ngựa xe chẳng thấy lúc nào ngơi".

"Thương vợ" là bài thơ cảm động nhất trong các bài thơ trữ tình của Tú Xương. Nó là bài thơ tâm sự, đồng thời cũng là bài thơ thế sự. Bài thơ cất chan tình thương yêu nhiệt thành của ông Tú đối sở hữu người vợ hiền thảo của mình.



Sáu câu thơ đầu nhắc lên hình ảnh của bà Tú trong gia đình và ko kể cuộc đời: hình ảnh trung thực về một người vợ tần tảo, một người má đôn hậu, giàu đức hi sinh.

Hai câu thơ trong phần đề giới thiệu bà Tú là 1 người vợ siêu đảm đang, chịu thương chịu khó. Nếu như bà vợ của Nguyễn Khuyến là 1 phụ nữ "hay lam hay làm, thắt lưng bó que, xắn váy quai cồng, chân nam đá chân chiêu, vì tớ đỡ đần trong toàn bộ việc" (câu đối của Nguyễn Khuyến) thì bà Tú là một người đàn bà:

"Quanh năm kinh doanh ở mom sông

Nuôi đủ năm con mang 1 chồng".

“Quanh năm buôn bán" là cảnh làm ăn đầu tắt mặt tối, từ ngày này qua ngày khác, từ tháng này qua tháng khác... ko được 1 ngày nghỉ ngơi. Bà Tú "Buôn bán ở mom sông”, nơi cái mảnh đất nhô ra, ba bề bao bọc sông nước; nơi làm ăn là dòng thế đất chênh vênh. Hai chữ ''mom sông" gợi tả 1 cuộc đời phổ biến mưa nắng, một cảnh đời cơ cực, nên vật lộn kiếm sống, mới "Nuôi đủ năm con mang 1 chồng". Một gánh nặng gia đình đè nặng lên đôi vai người mẹ, người vợ. Thông thường, người ta chỉ đếm mớ rau, con cá, đếm tiền bạc,... chứ ai "đếm" con, "đếm" chồng (!). Câu thơ tự trào ẩn đựng nỗi niềm chua chát về một gia đình gặp đa dạng khó khăn: đông con, người chồng đang cần "ăn lương vợ". Có thể nói, hai câu đầu, Tú Xương ghi lại một bí quyết trung thực người vợ tần tảo, gánh vác của mình.

Phần thực tô đậm thêm chân dung bà Tú, mỗi sáng mỗi tối đi đi về về "lặn lội" khiến cho ăn như "thân cò" nơi "quãng vắng". Ngôn ngữ thơ tăng cấp tô đậm thêm nỗi cực nhọc của người vợ. Câu chữ như các nét vẽ, gam màu nối tiếp nhau, bổ trợ và gia tăng: đã "lặn lội" lại "thân cò", rồi còn "khi quãng vắng". Nỗi cực nhọc kiếm sống ở "mom sông" tưởng như không thể nào nói hết được! Hình ảnh "con cò", “cái cò” trong ca dao cổ: ''Con cò lặn lội bờ sông...", "Con cò đi đón cơn mưa...", "Cái cò, loại vạc, mẫu nông..." được tái hiện trong thơ Tú Xương qua hình, ảnh "thân cò" lầm lũi, đã đem đến cho người đọc bao can dự cảm động về bà Tú, cũng như thân phận vất vả, cực khổ,... của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội cũ:



"Lặn lội thân cò khi quãng vắng,

Eo sèo mặt nước buổi đò đông".

"Eo sèo" là từ láy tượng thanh chỉ sự rầy rà bằng lời đòi, gọi liên tục dai dẳng; gợi tả cảnh tranh mua tranh bán, cảnh ôm đồm vã nơi "mặt nước" khi "đò đông”. Một cuộc đời "lặn lội", một cảnh sống khiến ăn "eo sèo". Nghệ thuật đối đặc dung nhan đã làm vượt trội cảnh kiếm ăn nhiều cơ cực. Bát cơm, manh áo mà bà Tú kiếm được "Nuôi đủ năm con có 1 chồng" nên "lặn lội" trong mưa nắng, nên giành giật "eo sèo", nên trả giá bao mồ hôi, nước mắt giữa thời buổi khó khăn!

Tiếp theo là hai câu luận, Tú Xương vận dụng rất sáng tạo hai thành ngữ: ''một duyên hai nợ" và "năm nắng mười mưa", đối xứng nhau hài hòa, màu dung nhan dân gian mặn mòi trong cảm nhận và ngôn ngữ biểu đạt:

"Một duyên hai nợ, âu đành phận,

Năm nắng mười mưa dám quản công".

"Duyên'' là duyên số, duyên phận, "nợ" là mẫu "nợ" đời mà bà Tú buộc phải cam phận, chịu đựng. "Nắng", "mưa" biểu trưng cho hầu hết vất vả, khổ cực. Các số từ trong câu thơ tăng dần lên: "một... hai... năm... mười..." làm nổi rõ đức hi sinh âm thầm của bà Tú, 1 người phụ nữ chịu thương chịu thương chịu khó vì sự no ấm hạnh phúc của chồng con và gia đình. "Âu đành phận"... "dám quản công"... giọng thơ đa dạng xót xa thương cảm.

Tóm lại, sáu câu thơ đầu, bằng tấm lòng biết ơn và cảm phục, Tú Xương đã phác hoạ một vài nét siêu trung thực và cảm động về hình ảnh bà Tú, người vợ hiền thảo của mình với bao đức tính đáng quý: đảm đang, tần tảo, chịu thương, chịu khó, âm thầm hi sinh cho hạnh phúc gia đình. Tú Xương biểu lộ bút pháp điêu luyện trong sử dụng tiếng nói và sáng tạo hình ảnh. Các từ láy, các số từ, phép đối, đảo ngữ, tiêu dùng sáng tạo thành ngữ và hình ảnh "thân cò"... đã tạo bắt buộc ấn tượng và sức hấp dẫn của văn chương.

Hai câu kết, Tú Xương tiêu dùng từ ngữ thông tục, lấy tiếng chửi nơi "mom sông", khi "buổi đò đông" đưa vào thơ rất tự nhiên, bình dị. Ông tự trách mình:

"Cha má thói thường ăn ở bạc,

Có chồng hờ hững cũng như không!"

Trách mình "ăn lương vợ" mà "ăn ở bạc". Vai trò người chồng, người cha chẳng giúp ích được gì, vô tích sự, thậm chí còn "hờ hững" sở hữu vợ con. Lời tự trách sao mà đau xót thế!

Ta đã biết, Tú Xương với văn tài, nhưng công danh dở dang, thi cử lận đận. Sống giữa một xã hội "dở Tây dở ta" chữ nho mạt vận, lúc mà "Ông nghè, ông cống cũng nằm co” cho bắt buộc nhà thơ tự trách mình, đồng thời cũng là trách đời đen bạc. Ông không xu thời để vinh thân phì gia "tối rượu sâm banh, sáng sữa bò".

Hai câu kết là cả 1 nỗi niềm hàn huyên và sự thế đầy buồn thương, là tiếng kể của một trí thức giàu nhân cách, nặng tình đời, thượng vợ con mà gia cảnh nghèo. Tú Xương thương vợ cũng chính là hải quan mình vậy. Đó là nỗi đau thất thế của thi sĩ lúc cảnh đời thay đổi!



Bài thơ "Thương vợ" được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ thơ bình dị như tiếng đề cập đời thường nơi "mom sông" của các người marketing nhỏ, phương pháp đây sắp một thế kỉ. Các khía cạnh nghệ thuật sắm lọc vừa cá thể (bà Tú với "năm con, một chồng") vừa khái quát sâu dung nhan (người phu nữ ngày xưa). Hình tượng thơ hàm súc, gợi cảm: thương vợ, thương mình, buồn về gia cảnh thêm nỗi đau đời. "Thương vợ" là bài thơ trữ tình đặc dung nhan của Tú Xương nhắc về người vợ, người phụ nữ ngày xưa có bao tình cảm trân trọng rẻ đẹp. Hình ảnh bà Tú được nói đến trong bài thơ rất gần gũi có người mẹ, người chị trong mỗi gia đình Việt Nam.

Tú Xương là thi sĩ trào phúng xuất sắc trong nền văn chương Việt Nam. Tên tuổi ông sống mãi mang non Côi, sông Vị. Sinh bất phùng thời giữa cái xã hội dở Tây dở ta, lúc mà Hán học đã mạt vận, Tú Xương vẫn giữ được nhân cách kẻ sĩ, vẫn sống "sang trọng" như ai, bởi lẽ nhà thơ mang người vợ hiền thảo đảm đang. Tú Xương không bảng vàng bia đá, nhưng ông đã khắc danh tiếng bà Tú vào bia đá bảng vàng:

"Một ngọn đèn xanh, mấy quyển vàng,

Bốn con khiến cho lính, bố khiến quan.

(...) Hỏi ra quan đó ăn lương vợ

Đem chuyện trăm năm – giở lại bàn".

(Quan tại gia)

Tú Xương đã mang bài ''Văn tế sống vợ", lại có thêm bài "Thương vợ", ấy là những áng văn thơ vừa tài giỏi vừa nghĩa tình. Ca dao đã kể về người vợ tao khang "tay bưng chén muối đĩa gừng", Tú Xương có bao giờ quên được công ơn của bà Tú "Nuôi đủ năm con mang một chồng”.

Á Nam Trần Tuấn Khải (1894 - 1983) nhà thơ cộng thời có Tú Xương đã mang bài thơ "Viếng bà Tú Xương" viết năm 1931:

"Hơn sáu mươi năm đất Vị Hoàng,

Mẹ hiền, vợ đức đã treo gương.

Nếm chung trời Việt trăm cay đắng,

Vững với con Côi một mối giường.

Bia miệng đã phải trang khổn phạm,

Nếp nhà ko thẹn dấu văn chương.

Tấm thân tuy thác, danh nào thác,

Hồn cũng thơm lây dưới suối vàng”.

Bài thơ của Á Nam giúp ta hiểu hơn Tú Xương và bà Tú, và chúng ta mới thấy hết mẫu hay, mẫu đẹp của tấm lòng Tú Xương được nhắc tới trong bài "Thương vợ".

3. Cảm nhận nỗi lòng của Tú Xương trong bài Thương Vợ
“Thương vợ” – 1 trong các bài thơ chất cất nồng thắm bao cảm xúc của 1 người chồng dành cho vợ mình giữa cuộc đời bao vất vả, lo toan. Người chồng đấy không bắt buộc ai khác mà chính là tác kém chất lượng của bài thơ: Trần Tế Xương. Ông đã dành cho vợ mình các tình cảm siêu tình thực qua lời thơ giản dị mà sâu sắc.

Trần Tế Xương là 1 trong những thi sĩ trẻ sở hữu các tác phẩm đã trở nên bất tử. Sáng tác của ông gồm hai mảng: trào phúng và trữ tình, đều bắt nguồn từ nhiệt huyết của thi sĩ với dân, có nước, mang đời.

Thơ xưa viết về người vợ đã ít, mà viết về người vợ lúc đang còn sống lại càng hãn hữu hoi hơn. Thơ Trần Tế Xương lại khác. Trong sáng tác của ông, với hẳn một đề tài về bà Tú gồm cả thơ, văn tế, câu đối. Bà Tú từng chịu nhiều vất vả gian truân trong cuộc đời, nhưng bà lại có niềm hạnh phúc là ngay khi còn sống đã được đi vào thơ ông Tú với mọi niềm thương yêu, trân trọng của chồng. “Thương vợ” là một trong những bài thơ hay và cảm động nhất của Tú Xương viết về bà Tú.

Trong các câu thơ đầu, ông biểu hiện cực kỳ chân thực về cuộc sống và đảm đương nặng nhọc của vợ mình:

“Quanh năm buôn bán ở mom sông,

...

Eo sèo mặt nước buổi đò đông.”

Nghề của bà là buôn bán, nói quanh năm ngày tháng lặn lội ở “mom sông” – nơi sở hữu đa dạng nguy hiểm rình rập. Ông Tú sớm hôm bận bịu sở hữu đèn sách, với thơ ca, vậy mà vẫn để tâm đến công việc của vợ mình, khác hẳn mang những người đàn ông khác trong chế độ nam quyền cộng thời. Ông là người có tri thức, lại thấu hiểu sự đời. Vì thế, ông hiểu hơn ai hết các nỗi vất lo toàn mà vợ mình đang gánh.



Ông đã dành cho vợ các lời thơ rất giản dị có hình ảnh và từ ngữ chân thành, giàu cảm xúc. Ông hiểu rằng, vợ mình vất vả như vậy là vì phải “Nuôi đủ năm con có 1 chồng”. Đủ là đủ ăn đủ mặc, đủ ấm, đủ ko thiếu đồ vật gì. Ông tự đặt mình tương xứng có “năm con” để khắc họa thêm trọng trách lớn lao mà bà Tú đang đảm đương. Không bắt buộc ông hạ mình trước vợ, càng ko bắt buộc ông tốt hèn, kém cỏi mà vì dòng nghiệp văn học của ông khi bấy giờ ko nên là thời hưng vượng buộc phải không thể dựa vào đấy mà lo toan cuộc mưu sinh cơm áo gạo tiền được. Trong lời thơ của ông còn thầm với sự biết ơn, trân trọng sâu dung nhan tới người vợ đảm đang, tảo tần, giàu hi sinh. Bởi thế, ông mới hiểu những ngày bà “lặn lội”, “eo sèo” trong cuộc bán buôn, bon chen đầy vất vả, tị đua.

Có người đặt ra câu hỏi, tại sao ông hiểu vợ mình vất vả như vậy mà lại ko đứng lên khiến cho giúp bà? Những vần thơ của ông sở hữu có lại cơm áo gạo tiền cho hộ sinh vất vả? Ông hiểu biết, ông mang kiến thức sao lại để vợ mình bắt buộc nặng nhọc vậy? Câu hỏi trớ trêu thật khó trả lời. Bởi trong thời the original source thế ấy, ông không thể bỏ cây bút mà lao vào làm lụng thủ túc cộng bà được. Mình bà đảm nhận cả năm con đã là 1 gánh nặng lắm rồi, lại thêm cả 1 ông chồng. Liệu rằng người đàn bà đấy có gục ngã, với kêu than?

“Một duyên hai nợ âu đành phận,

Năm nắng mười mưa dám quản công

Cha mẹ nghề đời ăn ở bạc

Có chồng lạnh nhạt cũng như không.”

Một lần nữa, Tế Xương dành cho vợ mình các lời thơ siêu đáng trân trọng, nâng niu. Ông cảm mến và cảm thông với nỗi niềm nặng nhọc của vợ, ông thấu hiểu sự cam chịu của bà. Càng hàm ân vợ bao nhiêu, ông lại càng oán than bản thân mình bấy nhiêu. Ông tự chửi mình “Có chồng hờ hững cũng như không”. Ông ko làm được gì giúp bà ngoại trừ tình thương yêu và lòng cảm thương sâu sắc. Có lẽ đối mang bà Tú như vậy cũng đã là đủ lắm rồi. Bởi thân phận người nữ giới xưa ai cũng khổ, cũng chìm nổi long đong, nhưng chẳng mấy ai được chồng thương và thấu hiểu như bà. Chỉ là do thời thế cần ông ko giúp được gì cho vợ.

Bên cạnh những tình cảm thực bụng dành cho bà Tú, Tế Xương cũng thầm phân bua niềm đồng cảm, xót xa sở hữu những thân phận đồng cảnh với bà. Bởi thế, ông ví vợ mình sở hữu “thân cò” – 1 hình ảnh thân thuộc trong ca dao Việt Nam khi đề cập về số phận nặng nhọc của người nông dân. Dù họ với buộc phải “lặn lội”, cần “eo sèo” hay dù vậy nào đi chăng nữa, những “thân cò” vẫn đêm ngày mê mải kiếm sống.

Vậy, vì mục tiêu gì mà họ lại cam chịu như vậy? Không phải vì bị ép buộc, mà vì tình yêu thương lớn lao và cao cả họ dành cho gia đình. Sự hi sinh đấy thật đáng trân trọng và đáng quý biết bao. Nhưng ko bắt buộc ai cũng với nỗi lòng thấu hiểu như thi sĩ Tế Xương. Sống trong xã hội nam quyền nhưng ông ko tự cho mình được quyền thong dong, được hưởng thụ tha hồ đa số trang bị và được trà đạp lên người phụ nữ. Ở xã hội ấy, có những người vợ bị coi là nô lệ, là người ở, nhưng Tế Xương thì không. Bà Tú đã đi vào thơ ông với ý nghĩa là 1 người vợ đích thực, một người vợ đảm đang, giàu đức hi sinh. Ông thương vợ và ngược lại cũng trách mình làm chồng mà “hờ hững cũng như không”.

Đúng như dòng tên mà tác fake đã đặt cho bài thơ “Thương vợ”, Tế Xương đã dành những tình cảm thành tâm nhất dành cho vợ. Không giúp được vợ nhưng ông mong sao những tình cảm của mình sẽ làm bà vơi đi mệt mỏi sau bao ngày lặn lội vất vả mưu sinh.

4. Tâm sự của Tú Xương qua bài thơ “Thương vợ”
Thơ văn Việt Nam xưa và nay sở hữu những bài thơ thương vợ, khóc vợ vô cùng cảm động. Người ta còn ca tụng một bài thơ của Tự Đức khóc một bà phi sở hữu câu:

Đập đổ vỡ gương ra sắm thấy bóng
Xếp tàn y lại để dành hơi.

Nỗi nhớ nhung đau đớn, dữ dội đó còn được Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Thượng Hiền, Nguyễn Khuyến thể hiện cảm động trong bài văn tế, câu đối khóc vợ sau này. Cảm phục, xót thương, tự hào... trước tấm lòng, đức hi sinh của vợ bằng giọng văn vừa sở hữu chút tính nghịch, vừa vô cùng cảm động; giữa sự hài hòa giữa trào lộng và trữ tình Tú Xương đã làm “giàu” thêm đề tài viết về bà Tú và kịp góp vào nền văn chương Trung đại Việt Nam một bài thơ về tình cảm thương vợ hay và sâu sắc.

Thương vợ là 1 bài thơ vừa cảm động, vừa dí dỏm của Tú Xương. Chỉ hai câu đầu của bài thơ đã nêu bật lên được vai trò trụ cột gia đình của bà:

Quanh năm buôn bán ở mom sông
Nuôi đủ năm con mang một chồng.

Ông Tú tỏ lòng thương vợ bắt đầu bằng sự tính công. Đúng hơn là sự hàm ân sâu sắc công lao của bà Tú. Có thời gian cụ thể: “quanh năm”; ko gian cụ thể: “mom sông” càng khiến vượt trội lên sự lam lũ, vất vả vần vật của bà Tú. Nơi kinh doanh để kiếm miếng cơm manh áo của bà Tú là “mom sông”- là một chỗ đất nơi ra ở bờ sông, nơi ít người qua lại, sóng nước khấp khểnh gợi sự cheo leo, chênh vênh, phổ biến bất trắc. Thế nhưng “quanh năm” nghĩa là ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác như 1 vòng tuần hoàn khép kín, dù ngày nắng hay mưa,ốm đau hay khoẻ mạnh bà Tú lại quẩy gánh gồng ra nơi “mom sông” ấy để buôn bán. Cách kể như là sự xô bồ, phóng đại của chuyện văn chương, trong ví như này chính là sự đãi đằng lòng hàm ân đối có bà Tú về mặt thời gian khó dộng. Và điều cảm động, đáng để thán phục bà Tú là nhịp điệu làm việc ko dừng nghỉ tại 1 nơi làm ăn, kinh doanh cạnh tranh nhưng ko nên chỉ để nuôi thân mà “Nuôi đủ năm con với 1 chồng’. Đâu còn thấy hình ảnh:



Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.

Mà ngược lại đó là mẫu chồng: “Tiền bạc phó cho con mụ kiếm”, mẫu chồng “Thưng đấu nhờ lưng 1 má mày”. Người chồng là rường cột của gia đình, đảm trách việc vất vả để cưu mang cuộc sống cho vợ con vậy mà ở đây, trong câu thơ này ông Tú cảm thấy mình như một người “thừa”, một kẻ vô bổ và như 1 “thứ con” đặc trưng để bà Tú phải nuôi riêng. Chế độ xã hội cũ đã sản sinh ra mẫu ông chồng đoảng, dòng ông chồng “dài lưng tốn vải, ăn no lại nằm” như ông Tú không ít. Toát lên qua hai câu thơ là một niềm bi cảm của ông Tú dành cho vợ trước đức hi sinh, tần tảo của bà; song song là 1 lời tự trách mình vì thân làm cho chồng mà để vợ đảm nhiệm việc gia đình đồng thời còn rẻ thoáng niềm tự hào về vợ của mình lúc khiến lụng vất vả để “Nuôi đủ năm con có một chồng”. Mặc dù, ấy là 1 ông chồng ko cần nhưng bằng lối văn dí dỏm, tình cảm chân thành, nhận ra được sự nặng nhọc của vợ, tỏ ra biết nhận lỗi, biết bồi thường lại bằng cái tình, bằng tấm lòng cần người đọc không hề trách mà trái lại với chút cảm thông đối có “ông chồng’ này.

Tình thương vợ được miêu tả trọn ven trong hai câu thơ 3, 4:

Lặn lội thân cò khi quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông.

Hai câu thơ gợi lên cảnh làm cho ăn vất vả, khổ thân của bà Tú. Chẳng hay, ông Tú đã đón nhận câu ca dao “Con cò lặn lội bờ sông/ Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non”, từ bào giờ? Qua tiếng ru con cua một bà mẹ hàng xóm hay chính trong lời ru của bà cụ Nhuận đã đi vào tâm thức của tế Xương? Chắc chắn từ “con cò lặn lội bờ sông”, hình ảnh những bà vợ Việt Nam nghìn xưa trong xã hội cũ, ngược xuôi tần tảo, gian truân cực nhọc để nuôi chồng con cũng từ lâu đã đi vào hồn thơ giàu rung động của Tú Xương sở hữu bao nhiêu xót xa, thương cảm. Để giờ đây, trong khi nghĩ đến bà Tú thì con cò đó bỗng vụt dậy vỗ cánh bay vèo thi hứng Thương vợ của Tú Xương. Phép đảo ngữ “lặn lội thân cò” càng khắc hoạ rõ nét nỗi khổ cực, đức hi sin, sự chịu cất của bà Tú. Hai từ “lặn lội” chen lên đứng đầu câu. Cảnh lặn lội lại càng “lặn lội”. Ca dao đề cập “con cò”, Tú Xương kể “thân cò”. Ý thơ cổ như xoáy sâu vào sự cực khổ. “Thân cò” gợi thân phận lẻ loi, yếu ớt, lẻ loi và nó lại càng cô quạng, lạc điệu hơ khi đi cùng với từ “eo sèo”- 1 sự mặc cả, nhỏ nhoi, cô đơn, tội nghiệp. Vì “năm con sở hữu 1 chồng”, vì “miếng cơm manh áo” mà bà Tú nên chen chúc mang nhau trên các chuyến đò đưa khách sang sông. Chật hẹp, bấp bênh, mỏng manh, chơi vơi đến quá chừng! Và dường như sông nước càng bao la bao nhiêu thì dòng độ chơi vơi, mỏng manh, bấp bênh đấy lại càng tăng lên bấy nhiêu. Từ ấy càng khiến nổi bật tấm lòng thương vợ của Tú Xương và qua đó ông tỏ ra thấu hiểu hết các vất vả của bà Tú:

Một duyên, hai nợ âu đành phận
Năm nắng mười mưa dám quản công.

Câu thơ như đề cập lên ý nghĩ của bà Tú. Cuộc đời như thế là duyên, mà cũng là nợ, duyên một thì nợ hai, thôi đành chịu theo số phận, không giám nài nỉ hà, ko nhắc công gì nữa. Nhưng câu thơ còn làm nhứ đến câu ca dao:

Một duyên, hai nợ, ba tình,
Chiêm bao lẩn từ trần bên mình năm canh.

Ngoài loại duyên, mẫu nợ còn với cái tình; cái nghĩa tình vợ chồng của bà Tú dành cho chồng mình. Thành ra đề cập “nợ” mà thực ra là nói “tình”, mà đã là tình thì ai lại nói công. Số từ nâng cao tiến: “một”, “hai”, “năm”, “mười” càng dồn nén sự chịu cất của bà Tú, càng khiến trào dâng lên nỗi niềm xót thương, thông cảm trước sự hi sinh vất vả, tần tảo của bà Tú.

Bài thơ kết bằng một cấu chửi - 1 câu chửi yêu:

Cha má nghề đời ăn ở bạc
Có chồng lạnh lùng cũng như không.

Nhìn cuộc đời bà Tú như vậy với chửi cũng là lẽ tất yếu. Nhưng ở đây ai chửi? chửi ai? Và chửi loại gì? Thì cũng chỉ là ông Tú thương xót cho bà Tú mà chửi thay cho bà Tú. Ông Tú đã tự chửi mát mình về chiếc thói “ăn ở bạc”, chiếc tội “làm chồng mà hờ hững cộng như không”, khiến cho chồng mà để vợ buộc phải trăm cơ, nghìn cực như thế. Hai câu kết khép lại bài thơ vừa như là một lời chửi, vừa như là 1 lời than. Nhà thơ tự phán xét chính mình, tự trách mình và tha cho hoàn cảnh của vợ. Câu thơ cũng chỉ ra duyên cớ dẫn đến nỗi khổ của bà Tú là do “thói đời” bạc bẽo. “Thói đời” bội nghĩa đã biến ông Tú vươn lên là kẻ vô tích sự, chính do vậy ông phát triển thành gánh nặng cho vợ. Lời chửi vừa mô tả nỗi niềm hàn ôn cay đắng ch tình cảnh của ông Tú, vừa diễn đạt nỗi xót thương, ngùi ngùi của ông Tú đối có vợ.

Bài thơ đã dựng lên hai bức chân dung: ông Tú và bà Tú. Bà Tú hiện lên phía trước, ông Tú tắt hơi lấp phía sau. Vượt lên trên toàn bộ là tấm lobngf yêu thương, quí trọng và tri ân của ông Tú đối có người vợ tần tảo. Nhà thơ Xuân Diệu đã từng bình phẩm về bài thơ Thương vợ rằng: “Thơ hay, hay ở ý tình; hay ở chữ, tiếng, hay ở sự việc; hay ở nhạc điệu: lặn lộ, eo sèo, thân cò, mặt nước, quãng vắng, đò đông, mỗi chữ đều tình cảm”. Qua đó, tấm lòng yêu thương, trân trọng cũng như những trăn trở, day dắt đã tạo bắt buộc nhân cách cao đẹp của Tú Xương, 1 con người dám sòng phẳng mang bản thân, tự nhận ra khuyết điểm của mình và không trút bỏ trách nhiệm.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *